Van droom naar stichting
Een team van Nederlandse zorgprofessionals dat in hun vrije tijd openhartoperaties uitvoert in Marokko: vrijwillig, zonder vergoeding, puur om iets terug te geven. Dat is het verhaal van de Qalb Foundation, opgericht door perfusionist Najib Ben Ayad. Samen met collega perfusionist Anil Akman deelt hij zijn ervaringen over wat het betekent om je vak uit te oefenen in een ziekenhuis zonder alle middelen die we in Nederland als vanzelfsprekend zien. In dit interview nemen ze je mee in wat het betekent om je vak uit te oefenen ver van huis, onder uitdagende omstandigheden en juist daardoor dicht bij de kern.
De oorsprong van de Qalb Foundation ligt in 2012 toen perfusionist Najib Ben Ayad voorzitter was van de PION, de landelijke vereniging voor perfusionisten in opleiding. Hij organiseerde een themadag over perfusie in het buitenland.
“Ik nodigde sprekers uit die ervaring hadden met werken in het buitenland. Ik wilde heel graag weten hoe dat was: perfusie doen in een compleet andere context. Dat bleef altijd in mijn achterhoofd hangen.”
Die nieuwsgierigheid groeide uit tot de wens om er zelf bij betrokken te zijn. In 2017 kreeg Najib de kans om zelf mee te gaan op missie naar Egypte. “Dat beviel me zo goed, dat ik daarna wist: ik wil dit terugdoen in Marokko. Het land waar mijn ouders vandaan komen, zij kwamen als gastarbeiders naar Nederland. De zorg daar is minder ontwikkeld, zeker als het gaat om hartchirurgie. De toegang is beperkt, de kosten zijn hoog en er zijn nauwelijks middelen beschikbaar voor mensen die het nodig hebben.”
Niet voor iedere zorgprofessional, wel voor wie het echt wil
Zorgprofessionals uit heel Nederland geven hun tijd, energie en expertise, zonder vergoeding. Vrijwillig betekent echter niet vrijblijvend. “Niet iedereen past bij dit werk en dat is ook helemaal oké,” zegt Najib. “Je doet het niet om even weg te zijn of voor de ervaring alleen. Je doet het, omdat je iets wilt teruggeven.”
Daarom is de selectie van teamleden zorgvuldig. “We zoeken mensen die niet alleen vakinhoudelijk bekwaam zijn, maar ook flexibel, empathisch en bereid zijn om zich in dienst van het team op te stellen,” legt Anil uit. “Je moet kunnen schakelen, samenwerken, soms je eigen rol loslaten om een ander te ondersteunen. Dat vraagt veel, maar het levert ook veel op. Het is intensief, maar ontzettend waardevol.”
Najib bevestigt dat het vooral gaat om de mindset. “Het moet in je zitten. Je werkt lange dagen, met beperkte middelen, zonder aflossing. Maar als je er met je hart in zit, is het misschien wel het mooiste dat je in je carrière kunt doen.”
Maanden voorbereiding: van werving tot selectie
Een missie begint niet op het vliegveld, maar maanden eerder achter de schermen. “We ontvangen medische dossiers, vaak van lokale cardiologen of rechtstreeks van families,” vertelt Najib. “Die beoordelen we zelf. We kijken of een patiënt geholpen kan worden en of het logistiek haalbaar is. We zijn dus onze eigen triage, planning enuitvoering.”
Ook het samenstellen van het team is een zorgvuldig proces. “We stemmen de disciplines op elkaar af: perfusionisten, IC-verpleegkundigen, thoraxchirurgen, anesthesiemedewerkers. Van iedere functie nemen we één of twee mensen mee,” legt Najib uit. “Zo vormen we een compleet, compact team dat op elkaar ingespeeld raakt.”
Eenmaal ter plekke is improviseren vaak noodzaak. “Je werkt met wat er is en dat is niet veel,” lacht Anil. “Geen sensoren, beperkte voorraad en soms moeten we zelfs op zoek naar bloed. Dan merk je hoe belangrijk creativiteit en improvisatie zijn. Je leert echt vertrouwen op elkaar.”
Juist die omstandigheden zorgen voor verbondenheid die je niet snel vergeet. “De sfeer is erg sterk. We werken keihard, eten samen, lachen, overleggen en aan het eind van de week is het afscheid vaak emotioneel.” vertelt Najib.
Voor wie je het echt doet
Wat het meeste opvalt tijdens de missie, is het directe contact met de patiënten en hun families. “Als perfusionist zie je in Nederland zelden de familie of de emotie achter een ingreep. Vaak zijn patiënten onder narcose of zie je ze alleen kort op de intensive care, maar daar is dat totaal anders.” zegt Anil. “Je loopt over de intensive care, je praat met ouders, je ziet hoe opgelucht ze zijn. Soms krijg je een knuffel of zelfs een kus van een moeder. Dat is zo persoonlijk, dat grijpt je aan.”
Ook Najib ervaart dat steeds opnieuw. “De mensen die we helpen, zouden anders ontzettend veel geld moeten betalen voor een hartoperatie. Dat geld hebben ze niet en dan staan wij daar om te opereren. Je wordt dan echt iemand voor die patiënt en familie.” Dat besef raakt. Juist die menselijke verbinding tussen patiënt en het team wordt tijdens zo’n missie ineens tastbaar. En precies dat maakt het werk zo waardevol.
Van operaties naar preventie
De inzet van Qalb Foundation gaat verder dan alleen de operaties. De stichting werkt ook aan bewustwording en preventie, met name op het gebied van mondgezondheid. “Voor kleplijden is mondzorg essentieel, en daar schort het in Marokko vaak aan,” vertelt Najib. “We gaan daarom een landelijke preventiecampagne uitrollen, waarbij we mensen bewust willen maken van het belang van iets simpels als tandenpoetsen.”
Die campagne voeren ze niet alleen. “We werken samen met tandartsen en lokale medische studenten. In de bergen gaan ze van dorp naar dorp om mensen te screenen en voorlichting te geven,” legt Najib uit. “Dat noemen ze daar een karavaan.”
De preventiecampagne vormt een nieuwe pijler onder het werk van de stichting. Ze willen niet alleen ingrijpen als het te laat is, maar juist ook voorkomen dat mensen ooit een hartoperatie nodig hebben. Dat begint bij basiszorg, educatie en samenwerking op lokaal niveau.
Zorg met impact: waarom jij mee zou moeten doen
Qalb betekent ‘hart’ in het Arabisch en dat is precies wat deze stichting brengt: hartzorg voor mensen die dat anders nooit hadden gekregen. De Qalb Foundation draait volledig op vrijwilligers, giften en samenwerkingen met ziekenhuizen in Marokko en Nederland. In december 2025 staat de volgende missie gepland.
Voor zorgprofessionals die twijfelen om zich aan te melden als vrijwilliger heeft Najib een heldere boodschap: “Wil je jezelf testen op basis van je kennis en vaardigheden, werken buiten je comfortzone, zonder protocollen of richtlijnen? Wil je ervaren wat het betekent om je vak uit te oefenen voor mensen die zelf nooit op zo’n behandeling hadden durven hopen? Dan is dit je kans.”
De voldoening is enorm, benadrukt hij. “Je geeft iets terug. Niet alleen als professional, maar ook als mens. En je vergroot tegelijkertijd je blik op het vak én op jezelf.”
Ook Anil moedigt collega’s aan om de stap te zetten: “Het moet in je zitten, maar als je er ook maar een beetje over nadenkt: doe het. Het verandert je. Je werkt onder nieuwe omstandigheden, helpt mensen die het nodig hebben en je groeit zowel persoonlijk als professioneel.”
Wil jij ontdekken wat jouw vak betekent buiten de landsgrenzen? Neem dan contact op met Qalb Foundation via info@qalbfoundation.com. Want zoals Najib zegt:
“Ze zeiden dat ik beter een container luiers kon sturen. Maar wij zijn bevoorrecht om kinderen in Marokko iets te geven wat geen luier kan bieden: “een nieuwe kans op leven.” Ga een keer met ons mee en ervaar zelf hoe het is.”